Geschiedenis van de ukelele

Geschiedenis van de ukelele

De ukelele stamt af van de machete, of braguinha, van het Portugese eiland Madeira. De braguinha is een vorm van het Portugese instrument cavaquinho. In 1879 werd de braguinha door Portugese immigranten van Madeira naar Hawaï gebracht. De komst van de ukelele is zeer goed te dateren. Het instrument werd naar verluid aan boord van het schip de Ravenscrag naar Hawaï gebracht. Aan boord van dit schip waren drie mannen, José do Espírito Santo, Manuel Nunes en Augusto Dias. Zij waren alle 3 houtbewerkers uit Madeira en begonnen de instrumenten op Hawaï met wat kleine aanpassingen te maken. Hiermee is de ukelele geboren. Koning Kalakaua zette de ukelele in bij koninklijke bijeenkomsten waardoor het al snel een populair instrument op Hawaï werd.

Pas aan het begin van de 20ste eeuw werd de ukelele bekend onder het Amerikaanse publiek. Een grote doorbraak hierbij was toen in 1915 verschillende Hawaïaanse ukelele artiesten te zien waren op de Panama Pacific International Exposition in San Francisco. Hierna werd de ukelele in Amerika populair waarna er tussen 1915 en 1920 de eerste ukelelehype ontstond. Hawaïaanse muziek en Tin Pan Alley waren in deze tijd populair. Amerikaanse bedrijven zoals Martin begonnen ukeleles te produceren en hebben tot en met de jaren 20 van de 20e eeuw veel ukeleles verkocht. In de jaren 20 verkocht het bedrijf Martin zelfs 2 maal zo veel ukeleles als gitaren. Tot het begin van de jaren 30 van de 20e eeuw stonden vaak ukelele akkoorden boven de pianopartij vermeld bij veel pianostukken.

In Engeland werd George Formby een grote ukelele bekendheid, terwijl in Amerika de ukelelehype wat afzwakte. George Formby werd in de jaren 30 en 40 van de 20e eeuw zeer geliefd bij het Britse publiek dankzij zijn dubbelzinnige en vaak ondeugende liedjes die hij begeleidde op zijn ukelelebanjo. Een van zijn bekendste nummers is “When I’m Cleaning Windows”.

In de jaren 40 onstond er in Amerika een opleving van de ukelele. Dit kwam vooral door Amerikaanse soldaten die terugkeerden van Hawaï. Een bekende ukelele artiest uit deze tijd was Arthur Godfrey die in het begin van de jaren 50 succesvolle televisie- en radioprogramma’s presenteerde. Arthur Godfrey was zelf in contact gekomen met de ukelele via een Hawaïaanse marinier. Godfrey heeft zelfs een tijd een 15 minuten durend programma op televisie gehad waarin hij kijkers leerde om ukelele te spelen. Doordat massaproductie op veel gebieden in opkomst kwam werd de plastic ukelele een hit. Een van de bekendste kunststof ukeleles uit deze tijd was de TV-pal welke speciaal was bedoeld om met het TV programma van Arthur Godfrey mee te spelen. De kunststof ukelele productent Maria Maccaferri produceerde zo’n 9 miljoen exemplaren van deze ukelele.

Tegen het einde van de jaren 60 verloor de ukelele opnieuw zijn populariteit. Hierop stopte het bedrijf Martin de productie van ukeleles. Wel maakte Tiny Tim in deze tijd nog een ukelelehit met de naam “Tiptoe through the Tullips. Tussen de jaren 70 en jaren 90 van de 20e eeuw was de ukelele niet veel te zien.

In de jaren 90 van de 20e eeuw begon de ukelele weer in populariteit te stijgen, met name in de Verenigde Staten. In 1998 werd de eerste Ukelele Chordfinder op internet gemaakt door Sheep Entertainment. Deze Chordfinder werd vooral in Amerika erg populair. Pas in het jaar 2005 kwam de ukelele weer echt op gang. Deze doorbraak kwam vooral door de hit “Somewhere over the Rainbow” en het gebruik van een ukelele in TV- en radio-reclame.